klp.plWładza to jedna z największych ludzkich namiętności, dlatego motyw władzy jest bardzo popularny w literaturze i sztuce. Autorzy poruszali zarówno problem władzy jako takiej, opisując ustroje i procesy zmian władzy, jak i sylwetki poszczególnych władców bądź jako mecenasów i mężów stanu, bądź despotów ciemiężących lud.
W historii istotne było zagadnienie pochodzenia władzy, sposoby jej zdobywania i sprawowania. Chęć utrzymania władzy za każdą cenę i pokusa jej odebrania niejednokrotnie prowadziły do krwawych walk z politycznymi przeciwnikami, zmagań o przewodzenie narodowi, grupie ludzi. Bardzo szerokie zagadnienie to i wzajemne relacje pomiędzy władzą a społeczeństwem, na przykład kwestie wyobcowania władzy ze społeczeństwa, arogancji rządzących, zbrodni władzy w systemach i totalitarnych.
Równocześnie pokolenia pisarzy przedstawiały własne wyobrażenia idealnego państwa, sposobów rządzenia, tworzono godne naśladowania wzory władcy, ale również i poddanych. Stosunek artysty do władcy to również interesujące zagadnienie. Niektórzy, podporządkowani panującemu i przez niego utrzymywani, pochlebiali istniejącym stosunkom. Inni – znajdujący się najczęściej w opozycji – krytykowali zarówno systemy, jak i poszczególnych rządzących.
W sztuce dominujące są portrety władców, jak i sceny historyczne z ich udziałem.
Władza - wyrazy bliskoznaczne
władanie, panowanie, królowanie, rządzenie, rządy, majestat, zwierzchnictwo, przywództwo, najwyższa instancja.
Pojęcia związane z władzą (frazeologia)
władza miecza – dawniej władza oparta na sile oręża, wojska.
makiawelizm - „koncepcja polityczna zalecająca stosowanie zasady „cel uświęca środki”, propagująca pragmatyzm i instrumentalizm w dążeniu do osiągnięcia zamierzonych celów politycznych. Potocznie to postawa charakteryzująca się cynizmem, obłudą i brakiem skrupułów w dążeniu do osiągnięcia celu
demokracja - zasada demokracji wyprowadzona jest z zasady suwerenności narodu. Greckie „demos cratos” to rządy ludu. Konstytucyjnie wyróżnia się demokrację pośrednią i bezpośrednią.
trójpodział władz – teoria Karola Ludwika Monteskiusza zakładająca, że głównym celem władzy jest poszanowanie prawa i zapewnienie politycznej wolności obywatela – rozwiązanie najlepsze to władza umiarkowana - równowaga pomiędzy ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
absolutum dominium - nieograniczona władza – określenie, którym szlachta piętnowała próby wzmocnienia władzy królów w Polsce (XVI-XVIII w.)
W historii istotne było zagadnienie pochodzenia władzy, sposoby jej zdobywania i sprawowania. Chęć utrzymania władzy za każdą cenę i pokusa jej odebrania niejednokrotnie prowadziły do krwawych walk z politycznymi przeciwnikami, zmagań o przewodzenie narodowi, grupie ludzi. Bardzo szerokie zagadnienie to i wzajemne relacje pomiędzy władzą a społeczeństwem, na przykład kwestie wyobcowania władzy ze społeczeństwa, arogancji rządzących, zbrodni władzy w systemach i totalitarnych.
Równocześnie pokolenia pisarzy przedstawiały własne wyobrażenia idealnego państwa, sposobów rządzenia, tworzono godne naśladowania wzory władcy, ale również i poddanych. Stosunek artysty do władcy to również interesujące zagadnienie. Niektórzy, podporządkowani panującemu i przez niego utrzymywani, pochlebiali istniejącym stosunkom. Inni – znajdujący się najczęściej w opozycji – krytykowali zarówno systemy, jak i poszczególnych rządzących.
W sztuce dominujące są portrety władców, jak i sceny historyczne z ich udziałem.
Władza - wyrazy bliskoznaczne
władanie, panowanie, królowanie, rządzenie, rządy, majestat, zwierzchnictwo, przywództwo, najwyższa instancja.
Pojęcia związane z władzą (frazeologia)
władza miecza – dawniej władza oparta na sile oręża, wojska.
makiawelizm - „koncepcja polityczna zalecająca stosowanie zasady „cel uświęca środki”, propagująca pragmatyzm i instrumentalizm w dążeniu do osiągnięcia zamierzonych celów politycznych. Potocznie to postawa charakteryzująca się cynizmem, obłudą i brakiem skrupułów w dążeniu do osiągnięcia celu
demokracja - zasada demokracji wyprowadzona jest z zasady suwerenności narodu. Greckie „demos cratos” to rządy ludu. Konstytucyjnie wyróżnia się demokrację pośrednią i bezpośrednią.
trójpodział władz – teoria Karola Ludwika Monteskiusza zakładająca, że głównym celem władzy jest poszanowanie prawa i zapewnienie politycznej wolności obywatela – rozwiązanie najlepsze to władza umiarkowana - równowaga pomiędzy ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
absolutum dominium - nieograniczona władza – określenie, którym szlachta piętnowała próby wzmocnienia władzy królów w Polsce (XVI-XVIII w.)