klp.plZarówno motywy oniryczne, jak i sam sen, często pojawiają się na kartach literatury. Stan śnienia dawał możliwość przeniesienia bohaterów w inną od realnej rzeczywistość, w której dominował irracjonalizm. Bogata symbolika marzeń sennych pozwalała wzbogacać kreacje bohaterów. Czasem oniryzm przyjmował formę marzeń – wizji lepszego świata, innym razem sny zapowiadały przełomowe wydarzenia, bądź przestrzegały przed czyhającym na bohatera złem (sny prorocze, profetyczne).
Mimo badań licznych uczonych do dziś przestrzeń snu nie została do końca poznana i intryguje swymi tajemnicami. Wśród najpopularniejszych utworów odwołujących się do sfery marzeń sennych i widzeń należy wspomnieć o proroczych snach z Biblii, „Trenie XIX” Kochanowskiego, „Makbecie” Szekspira, III części „Dziadów” Mickiewicza, „Zbrodni i karze” Dostojewskiego, „Weselu” Wyspiańskiego.
Sen - wyrazy bliskoznaczne
spanie, wyobrażenie, wizja, widzenie, objawienie, objęcie Morfeusza, drzemka, półsen, koma, śpiączka, letarg, lunatyzm, somnambulizm, marzenie.
Pojęcia związane ze snem (frazeologia)
Oniryzm - (z greckiego oneiros - marzenie senne) – konwencja literacka, polegająca na ukazaniu rzeczywistości na kształt snu, marzenia sennego, czasem koszmaru. Zwykle dzieło ma wtedy charakter nierealny, alogiczny, absurdalny, sprzeczny z zasadami prawdopodobieństwa. Zacierają się związki przyczynowo-skutkowe i logiczne następstwa wydarzeń.
Literatura oniryczna – literatura wykorzystująca sen jako motyw lub jako zasadę kompozycji.
Somnambulizm (lunatyzm, sennowłóctwo) – to zjawisko chodzenia w czasie snu, które wiąże się z niedojrzałością centralnego układu nerwowego. Dosyć często występuje u dzieci i w takiej formie uznawane jest za niegroźne. Występujące regularnie u dorosłych jest już chorobą.
Sen nocy letniej – dramat Szekspira.
Sen srebrny Salomei – dramat romantyczny Słowackiego.
Sen o szpadzie (sen rycerski, sen o rycerskiej szpadzie– marzenie Polaków, którzy w czasie zaborów pragnęli odzyskać zbrojnie niepodległość.
Sen sprawiedliwego – według Biblii sen spokojny, beztroski.
Zasnąć snem wiecznym, nieprzespanym – według Biblii – umrzeć.
Zasnąć z ojcami swoimi – według Biblii – umrzeć.
Kto śpi ten nie grzeszy – przysłowie, łac. kto pije, ten śpi; kto śpi, nie grzeszy; kto nie grzeszy, świętym jest.
Spanie ujma żywota – przysłowie.
Mary senne – duchy, posłańcy przeszłości.
Amerykański sen (American dream) - popularny slogan, hasło wyrażające ideały demokracji, równości i wolności, na których budowano USA; amerykański sposób życia; amerykańskie społeczeństwo i kultura. Często używany również w znaczeniu "spełnienia swojego american dream", czyli dorobienia się, doznania szczęścia poprzez ustawienie sobie życia, założenie rodziny, stworzenie 'domu marzeń' itp. spełnienia w życiu osobistym według ogólnie przyjętych i propagowanych w bogatych społeczeństwach norm.
Spać jak suseł – spać bardzo mocno.
Stary Testament – w nocy Salomonowi ukazała się Bóg i rzekł, że da mu to, o... więcej
Eloe z Ellenai, Jacek Malczewski.
Kiedy rozum śpi budzą się demony, Francisco Goya.
Lunatycy, André Masson
Nocna mara, Heinrich Fussli.
Sen, Pablo Picasso.
Sen, Ferdinand Hodler.
Sen Jadwigi, Henri Rousseau.
Sen Jakuba, Ribera de Jusepe.
Sen Konstantyna, Piero della Francesca.
Sen na jawie,... więcej
Mimo badań licznych uczonych do dziś przestrzeń snu nie została do końca poznana i intryguje swymi tajemnicami. Wśród najpopularniejszych utworów odwołujących się do sfery marzeń sennych i widzeń należy wspomnieć o proroczych snach z Biblii, „Trenie XIX” Kochanowskiego, „Makbecie” Szekspira, III części „Dziadów” Mickiewicza, „Zbrodni i karze” Dostojewskiego, „Weselu” Wyspiańskiego.
Sen - wyrazy bliskoznaczne
spanie, wyobrażenie, wizja, widzenie, objawienie, objęcie Morfeusza, drzemka, półsen, koma, śpiączka, letarg, lunatyzm, somnambulizm, marzenie.
Pojęcia związane ze snem (frazeologia)
Oniryzm - (z greckiego oneiros - marzenie senne) – konwencja literacka, polegająca na ukazaniu rzeczywistości na kształt snu, marzenia sennego, czasem koszmaru. Zwykle dzieło ma wtedy charakter nierealny, alogiczny, absurdalny, sprzeczny z zasadami prawdopodobieństwa. Zacierają się związki przyczynowo-skutkowe i logiczne następstwa wydarzeń.
Literatura oniryczna – literatura wykorzystująca sen jako motyw lub jako zasadę kompozycji.
Somnambulizm (lunatyzm, sennowłóctwo) – to zjawisko chodzenia w czasie snu, które wiąże się z niedojrzałością centralnego układu nerwowego. Dosyć często występuje u dzieci i w takiej formie uznawane jest za niegroźne. Występujące regularnie u dorosłych jest już chorobą.
Sen nocy letniej – dramat Szekspira.
Sen srebrny Salomei – dramat romantyczny Słowackiego.
Sen o szpadzie (sen rycerski, sen o rycerskiej szpadzie– marzenie Polaków, którzy w czasie zaborów pragnęli odzyskać zbrojnie niepodległość.
Sen sprawiedliwego – według Biblii sen spokojny, beztroski.
Zasnąć snem wiecznym, nieprzespanym – według Biblii – umrzeć.
Zasnąć z ojcami swoimi – według Biblii – umrzeć.
Kto śpi ten nie grzeszy – przysłowie, łac. kto pije, ten śpi; kto śpi, nie grzeszy; kto nie grzeszy, świętym jest.
Spanie ujma żywota – przysłowie.
Mary senne – duchy, posłańcy przeszłości.
Amerykański sen (American dream) - popularny slogan, hasło wyrażające ideały demokracji, równości i wolności, na których budowano USA; amerykański sposób życia; amerykańskie społeczeństwo i kultura. Często używany również w znaczeniu "spełnienia swojego american dream", czyli dorobienia się, doznania szczęścia poprzez ustawienie sobie życia, założenie rodziny, stworzenie 'domu marzeń' itp. spełnienia w życiu osobistym według ogólnie przyjętych i propagowanych w bogatych społeczeństwach norm.
Spać jak suseł – spać bardzo mocno.
Motyw snu w literaturze
Mitologia - mitologii greckiej personifikacją snu jest Hypnos, często przedstawiany jako śpiący młodzieniec. Był to bóg, który przynosił ludziom sen i ukojenie, dotykając ich kwiatem maku. Z kolei Morfeusz to jeden z synów Hypnosa, który zsyłał marzenia senne o ludziach. Jego dwaj bracia zsyłali sny o zwierzętach i przedmiotach.Stary Testament – w nocy Salomonowi ukazała się Bóg i rzekł, że da mu to, o... więcej
Motyw snu w sztuce
MalarstwoEloe z Ellenai, Jacek Malczewski.
Kiedy rozum śpi budzą się demony, Francisco Goya.
Lunatycy, André Masson
Nocna mara, Heinrich Fussli.
Sen, Pablo Picasso.
Sen, Ferdinand Hodler.
Sen Jadwigi, Henri Rousseau.
Sen Jakuba, Ribera de Jusepe.
Sen Konstantyna, Piero della Francesca.
Sen na jawie,... więcej