„Kompleks polski” – Tadeusz Konwicki daje obraz Polaków ogłupionych kolejkami, zaprzątniętej zbieraniem dóbr „na wszelki wypadek”. Przedstawia czasy kryzysu realnego socjalizmu i braku perspektyw ówczesnego społeczeństwa.
„Początek” - Andrzej Szczypiorski ukazuje niełatwe stosunki polsko-niemiecko-żydowskie. Demaskuje również narodowe stereotypy i mity. Tłem wydarzeń SA czasy wojenne i powojenne, aż do połowy lat 80. Opisuje zarówno ludzi zwykłych – uczciwych, heroicznych, ale i tchórzliwych, szmalcowników, patriotów, lojalnych podwładnych, jak i ludzi oddalonych od rzeczywistości, pochłoniętych naukową pasją. Autor stwierdza:
„nareszcie zdechł mit o naszej wyjątkowości (…) Może wreszcie teraz Polska zrozumie, że łajdactwa i świętość w jednym stoją domu, także i tutaj, nad Wisłą, jak na całym bożym świecie:
„Rozważania o problemie narodu” – Zbigniew Herbert zastanawia się, co łączy ludzi należących do jednego narodu. Jego zdaniem nie są to: wspólna ziemia, język, historia. Autor odrzuca stereotypowe ujęcie narodu, nie neguje jednak jego istnienie, uważając, ze jest to ostatni węzeł, jaki należałoby zerwać.
„Naród” – Czesław Miłosz przedstawia zarówno zalety, jak i wady narodowe na zasadzie antytez, pisząc, że nasz naród jest złożony z: łotrów i bohaterów, złodziei i najlepszych synów, tworzących wzniosłe pieśni i dowcipy. O narodzie mówi:
„Naród wielki, niezwalczony, naród ironiczny”
„Busz po polsku” – Ryszard Kapuścinski w debiutanckim zborze reportaży opisuje Polskę lat pięćdziesiątych - polską prowincję, polską wieś, polskie małe miasteczka. Autor krytycznie ocenia ówczesną rzeczywistość na przykładzie jednostkowych historii.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -