Motyw zjaw, duchów, upiorów w literaturze

„Dziady” cz. II Adam Mickiewicz skonstruował w dramacie dwa przenikające się wzajemnie światy – metafizyczny i rzeczywisty. Świat ponadzmysłowy reprezentowany jest przez zjawy, które ze względu na grzechy popełnione za życia pokutują, zawieszone w zaświatach, czyli abstrakcyjnej przestrzeni pomiędzy piekłem a niebem. Przybywają, aby uzyskać pomoc, przebaczenie lub modlitwę od uczestników obrzędu. Same także służą im przestrogą dotyczącą życia na ziemi, uczą, jak należy żyć, aby uniknąć pokuty.

„Dziady”cz. III Adam Mickiewicz również w tym dramacie odwołuje się do mistycyzmu. Nierealne, profetyczne wizje występują m. in. podczas snu ks. Piotra i snu Senatora. Podczas Wielkiej Improwizacji to diabeł dopowiada ostatnie słowo monologu.

„Dziady” cz. IV Adam Mickiewicz stworzył jednego z najbardziej znanych upiorów w polskiej literaturze. Gustaw – Pustelnik pojawia się w domu dawnego nauczyciela – Księdza przywołany modlitwami dzieci. Opowiada historię swojej nieszczęśliwej miłości, a na koniec przebija się sztyletem, by udowodnić istnienie irracjonalnego świata.

„Balladyna” Juliusz Słowacki tworzy obok realistycznego świat fantastyczny, opisany w sposób tajemniczy, poetycki, magiczny. Jego reprezentanci to Goplana i jej dwa leśne duszki, , czyli Skierka i Chochlik - ucieleśnienie sił natury. Zgonie z romantycznymi konwencjami, oba światy się ze sobą łączyły, a świat fantastyczny miał ogromny wpływ na to, co działo się w realnym ludzkim życiu. Goplana jest jednak siłą, która ludzkie losy plącze, gmatwa.

„Kordian” Juliusz Słowacki już w scenie „Przygotowania” umieszcza postaci czarownic i diabłów, a nawet samego Szatana, Mefistofelesa oraz Astarota. To oni tworzą kolejnych przywódców powstania listopadowego. Ponadto w dramacie pojawiają się Strach i Imaginacja - projekcja duszy bohatera, w której odbywa się walka między obowiązkiem moralnym, nałożonym przez sumienie, i instynktem samozachowawczym. W szpitalu diabeł pod postacią Doktora przekonuje bohatera, że jego walka jest z góry skazana na niepowodzenie.

„Nie - boska komedia” Zygmunt Krasiński ukazuje postać Dziewczyny – widma, które ukazuje się Mężowi (Hrabiemu Henrykowi) i uwodzi go. Wnosi ona w życie hrabiego piękno, poezję i potęgę, wartości, które bohater cenił sobie przed ślubem. Zjawa kusi go ucieczką od szarej rzeczywistości, wyzwoleniem od rutyny. Gdy Hrabia Henryk ulega namowom podczas podniebnej podróży piękna dziewica zmienia się w trupa:



strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 - 

  Dowiedz się więcej