Motyw Żydów w literaturze

„Noce i dnie” - Maria Dąbrowska ukazuje sylwetki Żydów w pozytywnym świetle. Żydówka Arkuszowa swego czasu była dożywiona przez panią Ostrzeńską. Odwdzięcza się Barbarze, ostrzegając ją przed planami Kalinickiego dotyczącymi sprzedaży Serbinowa. Jest do końca lojalna wobec Barbary. Natomiast Szymszel z Korzy, wędrowny handlarz „niepotrzebnych rzeczy” nie potrafili uprawiać roli. Otrzymuje od Bogumiła Niechcica owies do dosiewania pól. Nigdy nie zapomina tego gestu. Odwdzięcza się po latach, pomagając owdowiałej Barbarze wydostać się z zatłoczonego miasta. Jest świadomy tragedii tysięcy uciekinierów, dzięki którym jednak dobrze zarabia. Mówi, że wolałby nigdy nie widzieć tych pieniędzy i tej nędzy ludzkiej.

„Ludzie bezdomni” - Stefan Żeromski przedstawił najbiedniejsze środowiska żydowskie, nędzarzy z okolic ulicy Krochmalnej, Ciepłej. W ścisku, smrodzie, pośród ruder kłębił się tłum ulicznych handlarzy, żebraków. Wielu z nich tylko pozorowało jakąś pracę. Brudni przekupnie w łachmanach sprzedawali psującą się żywność, warunki higieniczne urągały wszelkim normom.

„Sztukmistrz z Lublina” - Isaak Bashevis Singer opowiada o poszukiwaniu tożsamości i pułapkach wyboru zbyt łatwej drogi przez głównego bohatera Jasze Mazura. Tytułowy sztukmistrz, czyli cyrkowiec, iluzjonista i akrobata prowadzi beztroskie życie, unikając jakiejkolwiek odpowiedzialności. Przychodzi mu to tym łatwiej, że dzieci nie posiada, domem zajmuje się jego żona, zresztą Jasze przez większość część roku jest poza domem - "w trasie" - występuje w prowincjonalnych teatrzykach ze swoim programem. Autor opisuje biedną żydowską dzielnicę Warszawy oraz obyczaje lubelskich Żydów. Problem bohatera przejawia się w nazbyt wybujałej skłonności do kobiet, ale nie stanowi istoty rozterek Jaszy. Jasza wolny ptak, Jasza libertyn i ateista dochodzi do wniosku, że wszystkie nieszczęścia spotykają jego i bliskich, dlatego, że nie potrafi zapanować nad pokusami. Jego problem jest wyrazem poszukiwań, zagubienia w świecie, próby odpowiedzi na pytanie - „kim jestem?”. Jasza nie pozbawia się możliwości wyboru, lecz ucieka przed odpowiedzialnością. Decyduje się na drogę „wolności od”, wolności od strachu, konieczności podejmowania trudnych decyzji, ponoszenia ich konsekwencji.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 - 

  Dowiedz się więcej