"Kupiec wenecki" - William Szekspir wskazuje na głębokie zakorzenienie stereotypu Żyda jako chciwego lichwiarza, stojącego zawsze po przeciwnej stronie barykady w stosunku do bohaterów pozytywnych. Z dzisiejszego punktu widzenia zakończenie utworu może wydawać się niesprawiedliwe, niemniej jeśli przyjąć XVI-wieczny sposób myślenia, to właśnie klęska Szajloka staje się zakończeniem, którego widz oczekuje.
„Pan Tadeusz” – Adam Mickiewicz ukazuje postać Jankiela - patrioty, związanego z Polską i Polakami, przeżywającego klęski i zwycięstwa narodu polskiego. Jankiel, dzierżawca karczmy (arendarz) w dobrach Horeszków, bezbłędnie mówił po polsku, znał dziesiątki narodowych pieśni, melodii, a także polską historię. Angażował się w działalność konspiracyjną, był człowiekiem uczciwym, szanowany m, znanym z poczciwości. Słynął w całej okolicy z nadzwyczajnej gry na cymbałach. Stale udzielał pomocy w pracy spiskowej emisariuszowi księdzu Robakowi, próbował łagodzić spór Hrabiego z Soplicami. Jankiel jest właścicielem karczmy, której architektura wskazuje na żydowskiego budowniczego:
„Z przodu jak karczma” „Z tyłu jak świątynia", "...z daleka karczma chwiejąca się, krzywa, podobna do Żyda, gdy się modląc kiwa".
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -