Dwór w literaturze

”Przedwiośnie” - S. Żeromski opisując dwór w Nawłoci porusza problem lekkomyślności ziemiaństwa oraz anachroniczności stanu szlacheckiego. W starym ziemiańskim dworze wśród zabaw dokonuje swego żywota pańska Polska. Dwór ziemiański Hipolita Wielosławskiego jest miejscem pełnym ładu i spokoju, obowiązuje tu dawny ceremoniał towarzyski i odwieczne porządki, na które zdaje się nie wywierać wpływu ani wojna, ani rewolucja. Jest to jednak świat zbliżający się ku katastrofie – pusty i jałowy.

”Ferdydurke” - W. Gombrowicz porusza w sposób karykaturalny świat ziemiaństwa i parobków. Krytykuje anachroniczny dwór i prymitywne chłopstwo. Opisany w powieści dwór państwa Hurleckich poddany został mechanizmowi parodii i groteski. Gombrowicz pragną obnażyć prawdziwe oblicze ziemiaństwa i obalić mitologiczny obraz dworku szlacheckiego, będącego dla niego rupieciarnią gotowych wzorców. Dworek staje się synonimem konserwatyzmu szlacheckiego oraz starej tradycji ograniczającej się do pustych celebracji zachowań.

”Pornografia” - W. Gombrowicz akcję swej powieści umieszcza w okupowanej Polsce w 1943 roku, kiedy to bohaterowie Witold razem z Fryderykiem wybierają się do majątku ziemskiego znajomego Hipolita w Powórnej. Autor prezentuje tradycyjną kulturę i obyczaj narodowy w stanie wyczerpania i rozkładu. Czytelnikowi ukazuje zbezczeszczenie narodowych i religijnych świętości, zdetronizowanie Pana Boga! Widzimy, że wszystkie zasady moralne można poświęcić dla afirmacji młodości.

”Noce i dnie” - M. Dąbrowska traktuje dwór polski jako ostoję tradycji i patriotyzmu w czasach zaborów. Życie w Serbinowie zarządzanym przez Bogumiła Niechcica ukazane jest na przestrzeni wielu lat, podczas których rodzą się i wychowują kolejne dzieci Niechciców. Dąbrowska ukazała codzienne, powszednie rozterki towarzyszące ziemiańskiemu życiu, ale i chwile podniosłe. Mieszkańcy Serbinowa są otwarci, pełni szacunku dla pracy i współczucia wobec innych. Tradycje powstania styczniowego można tu spotkać na każdym kroku.
”Panny z Wilka” - J. Iwaszkiewicz opisuje podróż Wiktora Rubena do krainy lat młodości – Wilka. Już sam wygląd dworku pokazuje, że przeszłość bezpowrotnie minęła, a czas odmienił wszystko.

  Dowiedz się więcej