”Medaliony” - Z. Nałkowska ukazuje cierpienia zarówno dorosłych, jak i dzieci spowodowane wojną i całym jej okrucieństwem. Ludzie po zakończeniu wojny nie mogą zapomnieć o ogromie bólu, ich psychika nigdy już nie będzie taka, jak przed wojn.
”Taniec” - Cz. Miłosz pisze:
”Jest taka cierpienia granica,
Za którą się uśmiech pogodny zaczyna,
I idzie tak człowiek, i już zapomina,
O co miał walczyć i po co.”
Refleksja ta odnosi się do konsekwencji, jakie wywołuje w człowieku ogrom cierpienia. Powoduje ono otępienie, obłęd, obojętność, zapomnienie o tym, w co się wcześniej wierzyło. Zniewolona świadomość odrzuca to, co zbędne, a człowiek osiąga stan ”bydlęcego spokoju”.
”Malowany ptak” – Kosiński przedstawia koszmar i okrucieństwo, którego doświadcza mały tułacz – bohater zagubiony podczas wojny na wschodnich krańcach Rzeczpospolitej.
”Opowiadania” – W. Borowski ukazuje ludzi podczas wojny cierpiących głód i nieustannie zagrożonych śmiercią. Cierpienie doprowadza do znieczulicy, a jedynym pragnieniem staje się chęć ocalenia własnego życia.
”Dżuma” - A. Camus pokazuje całą rozpiętość ludzkiego cierpienia od fizycznych po moralne męki. Dżuma ogarniająca Oran stawia ludzi przed trudnymi wyborami.
”Inny świat” - G. Herling-Grudziński, opisując losy jeńców przetrzymywanych w łagrach, dotyka dna ludzkiego cierpienia. Herling-Grudziński przedstawia codzienną rzeczywistość obozu, wykorzystanie ludzi w różnych porach roku, okrucieństwo życia erotycznego, reakcję więźniów na głód, poniżenie, niedostatek. W ekstremalnych warunkach ludzie przestają współczuć innym, liczy się dla nich tylko własne przetrwanie. Ludzie na granicy wyczerpania często zapominają, jaki sens ma człowieczeństwo.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -