„Żona modna” - Ignacy Krasicki bohaterką satyry czyni młodą kobietę, która bezkrytycznie i w każdej dziedzinie życia kieruje się panującą modą. Żyje w okresie, gdy w Polsce przeminęła epoka saska z wzorami sarmackimi, a modne tendencje czerpane były wyłącznie z zagranicy - głównie z Francji. Uwielbienie wszystkiego, co francuskie w przypadku bohaterki satyry Krasickiego nie ma granic. Naśladownictwa i inspiracje są jednak wyłącznie powierzchowne, nie sięgają istoty uwielbianej kultury. Zachowania oraz pozy żony modnej zostały starannie wystylizowane i wyolbrzymione, z reguły jako odniesienie do bohaterów francuskich powieści sentymentalnych. Modnisia pragnie żyć w sztucznym świecie zbudowanym na wzór literackiego. Zarządza całkowitą przebudowę dawnego polskiego dworu szlacheckiego, w ogrodzie każe stawiać świątynie Diany, na wzgórzach belwederki. Odrzuca całkowicie polską tradycję kulturalną, traktując ją wręcz pogardliwie. Przy okazji zmian trwoni majątek małżeństwa. Żona modna jest postacią o groteskowo przerysowanym charakterze, zachowaniach. Jednak trudno opłakiwać małżonka, który ożenił się głównie z chęci posiadania jej
wiosek dziedzicznych, graniczących z jego posiadłościami.
„Faust” - Johan Wolfgang Goethe w swym dziele ukazuje postać nieszczęśliwie uwiedzionej młodej i naiwnej dziewczyny -
Małgorzaty. Zakochana w Fauście topi ich dziecko. Uwięziona, odmawia ucieczki z Faustem, pragnąc zbawić się przez cierpienie.
„Pan Tadeusz” – Adam Mickiewicz wybranką Tadeusza czyni młodziutką Zosię, wychowankę doświadczonej Telimeny. W epopei przedstawiona została jako podlotek, niedojrzała jeszcze kobieta. Jednak w końcowych scenach, kiedy wychodzi za Tadeusza, wspólnie decyduj ą się na uwłaszczenie chłopów.
„Nad Niemnem” - Eliza Orzeszkowa ukazuje
Justynę Orzelską jako idealistkę pracy, odrzucającą wygodne życie na salonach i małżeństwo z arystokratą, decydując się związać ze zubożałym szlachcicem Janem Bohatyrowiczem. Marta cierpi z powodu niespełnionej miłości i błędnej decyzji podjętej w wyniku strachu przed popełnieniem mezaliansu. Wiecznie omdlała i chora Emilia Korczyńska to ofiara romantycznych teorii, żyjąca w świecie sentymentalnych powieści. Jedyną radość przynosi jej zagłębianie się w lekturze ckliwych opowiastek. Praca i zajęcia męża, starającego się utrzymać Korczyn jest jej zupełnie obca.
strona:
- 1 - - 2 - - 3 -