Dobrze wiedzieć
Epitet to figura retoryczna, która opisuje w sposób charakterystyczny, cechę lub cechy postaci, miejsca, obiektu czy zdarzenia (rzeczownika). Stosowany w celu wywołania konkretnych skojarzeń lub emocji. Epitet może występować pod postacią przymiotnika oraz imiesłowu.
Epitet to figura retoryczna, która opisuje w sposób charakterystyczny, cechę lub cechy postaci, miejsca, obiektu czy zdarzenia (rzeczownika). Stosowany w celu wywołania konkretnych skojarzeń lub emocji. Epitet może występować pod postacią przymiotnika oraz imiesłowu.
Funkcje epitetów
Główną funkcją epitetu w zdaniu jest określenie, wpłynięcie na wyraz, przed którym stoi. Może poszerzać wiedzę na jego temat, np.: żółte kwiaty, pomazany obraz, szerokie nogawki. Może jednak jedynie określać stosunek mówiącego: np. "nudny film", "zły człowiek", "bezsensowny pomysł". W niektórych przypadkach epitety służą jedynie ozdobie, a ich zadaniem jest tylko rozbudowanie wypowiedzi albo nadanie jej emocjonalnego wydźwięku np.: "złocista mgła", "rzewne łzy".
Rodzaje epitetów
- Epitet złożony - połączenie dwóch wyrazów w jeden nowy. Przykład: złotousty.
- Epitet metaforyczny - przymiotnik opisujący obiekt lub zjawisko w sposób obrazowy, nie dosłowny. Przykład: żarząca paszcza fabryk.
- Epitet przedmiotowy - opisuje przedmioty, osoby, zjawiska bez nacechowania emocjonalnego. Przykład: zielone liście.
- Epitet podmiotowy (uczuciowy) - wyraża emocjonalny stosunek mówiącego do opisywanego obiektu. Przykład: fantastyczny serial.
- Epitet dynamiczny - opisuje aktywność danego obiektu, zjawiska lub osoby. Przykład: uciekający zając.
- Epitet statyczny - opisuje cechy obiektów, osób lub zjawisk, nie odnosząc się do ruchu. Przykład: czerwony samochód.
- Epitet tautologiczny - podkreśla lub powtarza znaczenie, które automatycznie niesie ze sobą opisywany rzeczownik. Przykład: słodki cukier.
- Epitet zdobiący - używany w określeniach, gdzie epitet jest z góry narzucony do opisywanego obiektu czy zjawiska. Przykład: "zimne ognie".
- Epitet superlatywny - określa coś przymiotnikiem w stopniu najwyższym. Przykład: "najszybszy biegacz".
- Epitet parzysty - składa się z dwóch określeń dla jednego obiektu, zjawiska czy człowieka. Przykład: "duży, drewniany stół".
- Epitet sprzeczny - inaczej oksymoron. Polega na zestawieniu ze sobą określeń sprzecznych wobec cech, które opisywane obiekty niosą automatycznie. Przykład: "gorejący mróz".
- Epitet stały - zawsze odnosi się do tego samego zjawiska, często powtarzający się w literaturze. Przykład: "Kronid gromowładny" - określenie Zeusa w "Odysei" Homera.
Dobrze wiedzieć
Pamiętaj, że jeden epitet może przyjmować kilka rodzajów jednocześnie, na przykład epitet "złotousty" będzie zarówno epitetem złożonym, metaforycznym, podmiotowym, jak i statycznym.
Pamiętaj, że jeden epitet może przyjmować kilka rodzajów jednocześnie, na przykład epitet "złotousty" będzie zarówno epitetem złożonym, metaforycznym, podmiotowym, jak i statycznym.