Co to są antonimy? Definicja, przykłady, rodzaje antonimów

Bardzo często antonimy tworzy się za pomocą przedrostka anty-, nie- lub a-. Zobacz to na przykładach:

sympatia – antypatia
wielki – niewielki
synchroniczny – asynchroniczny

Antonimy to inaczej wyrazy przeciwstawne względem znaczenia innego wyrazu. Samo słowo antonim pochodzi z języka greckiego, gdzie przedrostek anti- oznacza przeciw. W języku polskim niemal do każdego słowa można przypisać przynajmniej jeden antonim – niezależnie od tego, jaką jest częścią mowy.

Przykłady

kupić – sprzedać
głupi – mądry
czarny – biały
szybko - wolno
żonaty – kawaler
bujać w obłokach – stąpać twardo po ziemi

Wiele słów w języku polskim ma co najmniej kilka antonimów. Weźmy na przykład przymiotnik "wysoki". Jego antonimem może być przymiotnik "niski", ale też "niewysoki", "mały", "niewielki" lub "niskiego wzrostu". Co więcej, jeśli spojrzysz na przedstawione wyżej przykłady antonimów, szybko zauważysz, że mogą być wyrażone zarówno przymiotnikami, jak i przysłówkami, rzeczownikami, czasownikami, a nawet frazeologizmami.

Rodzaje antonimów

Nauką o antonimach zajmuje się językoznawstwo. I to właśnie na tym gruncie językoznawcy wyróżnili trzy rodzaje antonimów:

• Antonimy właściwe - opierają się na bezpośrednim przeciwieństwie (jasny – ciemny, duży – mały, ostry – łagodny)
• Antonimy komplementarne - >pary wyrazów, z których zaprzeczenie jednego powoduje jednocześnie potwierdzenie drugiego,np. "żywy – martwy"
• Konwersje - są to pary antonimów, w których znaczenie słów jest przeciwstawne, ale mówią o nieco odmiennych procesach, zjawiskach czy obiektach, np. mąż- żona

Omówmy krótko każdy z nich wraz z przykładami.

  Dowiedz się więcej