Dobrze wiedzieć
Antyteza jest celowym zestawieniem dwóch elementów przeciwstawnych do siebie znaczeniowo (czyli kontrastowych) w jedną całość.
Często towarzyszą jej:Antyteza jest celowym zestawieniem dwóch elementów przeciwstawnych do siebie znaczeniowo (czyli kontrastowych) w jedną całość.
- paralelizm składniowy – stosowanie ciągów zdań o takiej samej lub podobnej budowie
- powtórzenia – wielokrotne użycie tego samego elementu językowego, np. wyrazu
- antonimy – przeciwieństwo, odwrotność znaczeniowa danego wyrazu
Głównym celem antytezy jest nadanie większej ekspresji temu, co autor chce przekazać. Warto jednak pamiętać, że aby antyteza zadziałała, musi być logiczna i spójna – tylko wtedy będzie możliwe uzyskanie założonego efektu.
Przykłady
Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu.
Fragment Sonetu V Mikołaja Sępa Szarzyńskiego:
I nie miłować ciężko, i miłować
Nędzna pociecha […]
Fragment Trenu VIII Jana Kochanowskiego:
Pełno nas, a jakoby nikogo nie było:
Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło.