- odezwa „Figi” w sprawie odczytu nauczyciela – niezgoda na zakłamanie historii i szkalowanie Kościoła katolickiego,
- wezwanie dyrektora gimnazjum na pomoc w rozstrzygnięciu sprawy,
- ujawnienie prawdy o niekonsultowaniu się Waleckiego z klasą – samotny głos Marcina Borowicza,
- ukaranie „Figi”, rzucającego nienawistne spojrzenia ku Borowiczowi.
15. Rozpoczynająca patriotyczny ferment recytacja Reduty Ordona przez nowego ucznia, Bernarda Zygiera:
- pojawienie się w klasie siódmej nowego ucznia z Warszawy,
- domysły na temat przyczyn wydalenia Zygiera ze szkoły i ostrożność w relacjach z nadzorowanym i wywyższającym się kolegą,
- rozmowa profesora Sztettera z Zygierem i prośba o recytację jakiegoś polskiego utworu,
- niezwykle patetyczna i wzruszająca chwila deklamacji Reduty Ordona przez Zygiera,
- początek świadomości narodowej wśród uczniów.
16. Spotkania zbuntowanych przeciw rusyfikacji gimnazjalistów „na górce”:
- zorganizowanie osobnego pomieszczenia w Starym Browarze przez Mariana Gontalę,
- tajne spotkania coraz szerszej grupy gimnazjalistów w celu czytania zakazanych lektur literatury polskiej i światowej,
- przemiana Marcina Borowicza pod wpływem głównie lektury Mickiewicza i rozmów o historii Polski z Zygierem.
17. Zemsta Marcina na inspektorze Majewskim:
- napotkanie inspektora Majewskiego, chcącego wyszpiegować kryjówkę patriotów,
- obrzucenie Majewskiego błotem przez Marcina, pragnącego zemścić się za wszystkie lata kłamstw i krzywd doznanych w rosyjskiej szkole,
- ostrzeżenie kolegów o niebezpieczeństwie nakrycia przez Majewskiego i policję,
- daremne poszukiwania kryjówki zbuntowanych przez nauczyciela i władze.
18. Miłość Marcina Borowicza i Anny Stogowskiej („Biruty”) podczas nauki do egzaminu maturalnego:
- pierwsze zauroczenie Marcina,
- milczące spotkania Marcina i Anny w ogrodzie,
- wymowne spojrzenie niedostępnej dotąd Anny w kierunku adoratora i początek wielkich nadziei Marcina,
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -