Motyw Żydów w literaturze

„Sklepy cynamonowe” – Bruno Schulz ukazuje drohobycką rzeczywistość, znaną twórcy najlepiej, bo od dzieciństwa. Jest to obraz XIX-wiecznego mieszczaństwa. Życie w miasteczku upływa wolno. Reguły świata są przejrzyste: stabilność, solidność, górowanie materii, fizyczność. Kontrastuje to ze światem, który otacza dorosłego narratora. Chodzi o epokę nowoczesności, która nadeszła wraz z rozwojem przemysłu, transportu, nowych metod handlu, co na życie rodziny żydowskiego kupca drohobyckiego, zapadającego już na zdrowiu, miało wpływ destrukcyjny.

„Medaliony” – Zofia Nałkowska w jednym z opowiadań – „Dwojra zielona” ukazuje dzieje kobiety - Żydówki, która przeżyła piekło holocaustu. Tytułowa bohaterka relacjonuje swoje wojenne przeżycia. W 1943 r. straciła męża. Podczas pobytu w getcie ciągle ukrywała się na strychu przed Niemcami. W noc sylwestrową straciła oko, gdyż pijani Niemcy urządzili sobie polowanie na Żydów. Zabili wówczas kilkadziesiąt osób. Sytuacja, w jakiej przyszło jej żyć wywoływała w niej uczucie lęku i osaczenia. Pragnęła przeżyć by dać świadectwo prawdzie i myślała, że ze wszystkich Żydów, tylko ona jedna ocalała. Jej opowiadanie pozbawione jest egzaltacji, wybuchów rozpaczy. Jedynie gesty - rozcapierzone palce zakrywające twarz, są przejawem lęku oraz tragedii, której była świadkiem.

„Opowiadania” - Tadeusz Borowski pokazuje przykłady okrutnego przystosowania, przerażającego cynizmu, na jaki może zdobyć się człowiek moralnie zdeprawowany przez obóz. W opowiadaniach, zatytułowanych z gorzką ironią: „Proszę państwa do gazu” czy „U nas, w Auschwizu” na zasadzie kontrastu codzienności obozowej i najbardziej tragicznych zdarzeń, jak transportu ludzi do gazu i śmierci głodowej przedstawia okrucieństwo hitlerowców. Autor opowiadań przywołuje postać Żyda, który dla urozmaicenia, rozrywki wymyślił nowy sposób palenia zwłok ludzkich. Inny Żyd zaś za całkowicie naturalny uważa za zabicie każdego, skoro nie oszczędził nawet najbliższej mu istoty: „Mój syn kradł, to go ci zabiłem”. W „Pożegnaniu z Marią” autor maluje portret starej żydówki, która nie doczekawszy mającej uciec z getta córki i zięcia, wraca tam dobrowolnie, by z rąk oprawców „umrzeć po ludzku”.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 - 

  Dowiedz się więcej