- „Kazania sejmowe” to zbiór ośmiu kazań, w których autor będący kaznodzieją na dworze króla, wymienił wady polskiego narodu i problemy, z którymi zmaga się Polska.
- Celem powstania dzieła było zwrócenie uwagi Polaków na trudną sytuację ojczyzny i próba naprawy społeczeństwa.
- Według Piotra Skargi największymi błędami popełnianymi przez rodaków były: egoizm, niezgoda, głoszenie herezji, niesprawiedliwość i grzeszność.
- Te wady autor określił mianem chorób toczących Polskę określoną jako tonący statek oraz matkę-ojczyznę smutną i pogrążoną w strachu przed przyszłością, którą może przynieść postępowanie jej dzieci.
„Przedwiośnie” Stefan Żeromski – w utworze znalazło się miejsce na dwie wizje Polski i Polaków. Jedną z nich jest utopijna wizja Seweryna Baryki przedstawiająca ojczyznę jako kraj szklanych domów, w którym wszyscy ludzie są równi i żyją szczęśliwie. Drugi portret to realny obraz Polski jako kraju pogrążonego w chaosie i biedzie oraz Polaków nieumiejących dostrzec zagrożenia rewolucji;