Świat za murem – perspektywy życia w okupowanej Warszawie. Omów zagadnienie na podstawie książki "Zdążyć przed Panem Bogiem" Hanny Krall. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst

MATURA 2025 - pełną odpowiedź na wszystkie pytania maturalne znajdziesz w ebooku - 110 odpowiedzi na pytania jawne. Sprawdzam >>

W 1940 roku w Warszawie powstało getto żydowskie. Od tego czasu w stolicy Polski życie toczyło się na dwóch torach – w obrębie getta i poza jego murami po stronie zwanej aryjską. W utworze „Zdążyć przed panem Bogiem” Marek Edelman przedstawił Hannie Krall, jak wyglądały perspektywy życia w tamtym okresie w okupowanej Warszawie.

- Edelman pracując jako goniec szpitalny jako jeden z nielicznych mógł opuszczać getto.
- W swojej relacji zwrócił uwagę na problemy, z jakimi borykało się getto (przeludnienie, głód, choroby).
- Chęć zdobycia pożywienia była tak wielka, że ludzie kradli jedzenie dzieciom, zjadali martwych, a nawet posuwali się do bójek i morderstw.
- Wielu chorych umierało w brudnych łóżkach lub na ulicach.
- Żydzi żyli w ciągłym poczuciu zagrożenia i za wszelką cenę próbowali zdobyć to, co mogło zapewnić przetrwanie (numerki na życie, maszyna do szycia).
- Według Edelmana Żydzi zdecydowali się zorganizować powstanie, by zachować godność i samodzielnie zdecydować o wyborze śmierci.
- Wielu z nich odbierało sobie życie za pomocą trucizny lub podczas zbiorowego samobójstwa, by uniemożliwić Niemcom odebranie im życia.
- Poza murami getta życie było prostsze, o czym świadczy wspomnienie Edelmana o karuzeli, grającej muzyce i śmiechach dobiegających zza muru.
- Tam jednak także organizowano łapanki, a ludzie nie mogli żyć spokojnie.
- Po aryjskiej stronie muru można było jednak załatwić broń czy inne sprzęty, a także ukryć Żyda.

„Pożegnanie z Marią” Tadeusz Borowski – w tym opowiadaniu narrator pracował w firmie budowlanej po aryjskiej stronie muru. W tej części miasta ludzie starali się zachować pozory normalnego życia mimo wielu zakazów. Wiele rzeczy musieli załatwiać potajemnie lub idąc na układy z okupantami. Mimo pozornie lepszych warunków życia obywatele byli narażeni na łapanki i wywóz do obozu koncentracyjnego;