Hierarchia wartości w sytuacjach granicznych. Omów zagadnienie na podstawie opowiadania "Proszę państwa do gazu" Tadeusza Borowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst

MATURA 2025 - pełną odpowiedź na wszystkie pytania maturalne znajdziesz w ebooku - 110 odpowiedzi na pytania jawne. Sprawdzam >>

Każdy człowiek kieruje się pewną hierarchią wartości, która jest związana z jego światopoglądem. Nie jest ona jednak stała i może zmieniać się wraz z wiekiem i zdobywanym doświadczeniem. W wielu utworach z okresu II wojny światowej zobaczysz, że hierarchia wartości ulega zmianie także w sytuacji kryzysowej, kiedy to na jej szczycie najczęściej znajdują się potrzeby fizjologiczne. Taki przypadek dokładnie opisał Tadeusz Borowski w opowiadaniu „Proszę państwa do gazu”.

- Akcja utworu rozgrywa się w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu.
- Główny bohater Tadek pracował wraz z kolegami przy obsłudze transportu.
- Praca ta była uznawana za prestiżową dzięki możliwości zdobycia jedzenia czy ubrań.
- Tadek w trakcie pracy obserwował różne tragiczne sytuacje np. gdy matka wyrzekła się własnego dziecka, by spróbować ocalić własne życie.
- Mężczyźni pracujący z Tadkiem nie czuli współczucia ani litości dla ludzi przybywających w transportach.
- Borowski doskonale ukazał, jak człowiek w obliczu zagrożenia życia porzuca moralność, by przeżyć.
- Tadek, który dopiero zaczynał pracę przy transportach, jako jedyny czuł pewne wyrzuty sumienia związane z tym, co robił.

„Medaliony” Zofia Nałkowska – w opowiadaniu „Przy torze kolejowym” wyraźnie widać jak w realiach II wojny światowej zmienia się hierarchia wartości i pojęcie dobra i zła. Mężczyzna, który zamordował cierpiącą kobietę, tak naprawdę ulżył jej cierpieniom i spełnił jej życzenie, choć decyzja o jej zamordowaniu wymagała od niego wielkiej odwagi;