- Tematyka narodowa w dramacie dotyczy prześladowań polskiej młodzieży przez rosyjskiego zaborcę oraz okrutnego traktowania ludzi skazanych na zesłanie lub więzienie.
- Ponadto Mickiewicz pisał o patriotycznej postawie Polaków oraz obojętności arystokracji i inteligencji wobec cierpień prześladowanych rodaków.
- O tym, że III część „Dziadów” jest dramatem narodowym, świadczy także koncepcja mesjanizmu zakładającego, że Polska jest wybawcą wszystkich narodów.
- Elementy romantyczne i wątki narodowe widoczne są we wszystkich aspektach utworu (zabiegach stylistycznych, słownictwie, kompozycji utworu, bohaterach).
- III część „Dziadów” jako dramat romantyczny różni się od dramatu antycznego.
Najważniejsze różnice między dramatem romantycznym, a dramatem antycznym to:
- otwarta kompozycja i zakończenie,
- odejście od łańcucha przyczynowo-skutkowego,
- zerwanie z antyczną zasadą trzech jedności,
- wprowadzenie do dramatu wątków fantastycznych i ludowych,
- synkretyzm gatunkowy i rodzajowy,
- sposób kreacji bohaterów,
- wprowadzenie scen zbiorowych,
- niesceniczność dramatu.
„Kordian” Juliusz Słowacki – dramat podobnie jak „Dziady” porusza problematykę narodową związaną z dążeniem do odzyskania niepodległości, a jego struktura pozwala na uznanie go za dramat romantyczny;