- Duchy ukazujące się gościom były uosobieniem ich marzeń, lęków, obaw i słabości.
- Ponadto były także symbolem (Dziennikarz – mądrość i troska o losy ojczyzny, Rycerz – odwaga i patriotyczna postawa, Hetman – zdrada, Upiór – brutalność szlachty wobec chłopów, Wernyhora – odrodzenie Polski).
- Największe znaczenie dla utworu ma jednak postać Chochoła.
- Chocholi taniej symbolizuje marazm i uśpienie, a z drugiej strony niesie nadzieję na zjednoczenie Polaków i zbudzenie się do walki.
- W dramacie symboliczne są także przedmioty (bronowicka chata – symbol zjednoczenia narody, złoty róg – symbol walki o wolność, czapka z pawich piór – symbol egoizmu i próżności).
- Za pomocą symboliki narodowej Wyspiański ocenił krytycznie polskie społeczeństwo, które nie miało w sobie odwagi, by stanąć do walki o wolność i wolało skupiać się na własnych potrzebach.
- Wprowadzenie do dramatu symboli miało zachęcić rodaków do zjednoczenia i wspólnej walki.
„Pan Tadeusz” Adam Mickiewicz – polonez jest symbolem zjednoczenia i nadziei na lepszą przyszłość;